20 ویژگی یک مقاله علمی پژوهشی خوب به معرفی اجزا و عناصر ساختاری مقالات علمی و پژوهشی می پردازد و ویژگیهای مطلوب هریک از این اجزا را به اختصار بیان می کند. در اینجا به بیست عنصر یا مؤلفه اصلی تشکیل دهنده مقالات و کارکرد هریک اشاره شده و در ادامه برای هریک از این مؤلفه ها پنج ویژگی آمده است که در مجموع شامل یکصد ویژگی می شود. از بیست مؤلفه موجود فقط نخستین مورد، یعنی «اصالت موضوع مربوط به محتوای مقالات است و ۱۹ مؤلفه دیگر به ساختار مقالات و چگونگی ارائه مطالب می پردازند. بدیهی است که به دلیل تنوع رشته های علمی امکان تدوین ساختاری واحد که بتواند برای همه رشته ها مفید باشد، میسر نیست. با این حال در اثر مختصر تلاش شده است فارغ از جنبه موضوعی مقالات، عناصری از ساختار آنها مطرح شود که بیشترین عمومیت را در رشته های مختلف دارند.
موفقیت در انتشار مقاله های علمی و پژوهشی علاوه بر بهره مندی مؤلف آن از دانش تخصصی درباره موضوع مورد مطالعه و تسلط بر مبانی نگارش، مستلزم آگاهی از قواعدی است که آشنایی با این قواعد از طریق آموزش اصول مقاله نویسی و ممارست در امر نگارش حاصل می شود. نوشته حاضر با معرفی مهم ترین عناصر تشکیل دهنده مقالات علمی، به مؤلفه هایی اشاره می کند که در اغلب رشته ها و حوزه های علمی عمومیت دارد و توجه به مجموع این عناصر به موفقیت مقالات کمک خواهد کرد. به رغم تفاوتهای موجود در رشته های مختلف می توان ساختاری مشترک برای مقاله های علمی ترسیم کرد که معمولا در رشته های گوناگون به شکلی کم و بیش مشابه وجود دارد. نگاهی به مجله های علمی نشان میدهد که اغلب مقاله های علمی و پژوهشی از ساختاری مشابه با طرح ارائه شده در جدول یک پیروی می کنند.
این طرح از بیست مؤلفه تشکیل شده است، ولی بدیهی است که همه مقاله ها شامل تمام این بیست مؤلفه نبوده و ممکن است در بعضی از مقاله ها مواردی در هم ادغام شود. مثلا می توان بخشهای ۱۱ (روش شناسی) و ۱۲ (ابزار پژوهش) را در هم ادغام کرد. در ضمن معرفی این بیست مؤلفه بدین معنا نیست که هر مقاله علمی باید به تفکیک شامل تمام این موارد باشد. بلکه فقط بدین معناست که بسته به نوع مقاله، این عناصر باید به نحوی در متن مقاله حضور داشته باشند. برای مثال، در بسیاری از موارد بیان مسئله، هدف و پرسش پژوهش می تواند در مقدمه مقاله مطرح شوند. همچنین، چگونگی تدوین و آرایش این مؤلفه ها براساس خط مشی هر مجله ممکن است متفاوت باشد.
البته شایان ذکر است که مرور آثار موجود در زمینه نگارش علمی به طور کلی (مثل کالز، ۱۳۸۱؛ حری، ۱۳۸۵؛ موحد، ۱۳۸۷؛ سمیعی، ۱۳۸۷ و طوسی ۱۳۸۳) و آثار مربوط به مقاله نویسی به طور خاص (مثل ابوالحسنی، ۱۳۸۱؛ فتوحی، ۱۳۸۵؛ طوسی، ۱۳۸۵ و چهرئی، ۱۳۸۶) نشان می دهد که تاکنون الگوهای مختلفی برای مقاله نویسی و مؤلفه های آن معرفی شده اند. با این حال، این الگوها بیش از آنکه با هم متفاوت باشند، به هم شبیه هستند. این تشابه نشان می دهد که نگارش علمی در رشته های مختلف، با تمام تفاوتهایی که ممکن است در شکل ظاهری آنها دیده شود، از اصول مشترکی پیروی می کنند. بر همین اساس، مقاله حاضر تلاش می کند به اصلی ترین مؤلفه های مقالات علمی بپردازد و نکات پایه را در این زمینه مطرح سازد.
1- اصالت موضوع
در ارزیابی و امتیازدهی به مقاله های پژوهشی اصالت موضوع یکی از امتیازهای آن محسوب می شود. نکته قابل توجه در این زمینه چگونگی بیان این اصالت و دفاع از آن است. در اینجا به چند مورد اشاره می شود که وجود حتی یکی از آنها برای اثبات اصالت یک اثر کافی است (مورای، ۲۰۰۲، ص ۵۲). – اجرای تحقیقی که قبلا انجام نشده است: بدیهی است هر تحقیقی که برای نخستین بار انجام شود به گسترش مرزهای دانش کمک می کند و می تواند زمینه ساز پژوهش های آتی باشد و به همین دلیل اصیل محسوب می شود.
– بیان یک ایده تازه به نحوی که قبلا انجام نشده است: اثبات اصالت یک پژوهش می تواند جنبه های مختلفی داشته باشد که یکی از آنها همین بیان ایده های نوست. حتی اگر این ایده ها در یک مقاله فقط در حد طرح موضوع و اشاره به اهمیت آن آورده شود، باز هم دلیلی بر اصالت مقاله به شمار می آید
– استنتاج از ایده های دیگران از زاویه ای نو: تبیین مبانی نظری هر رشته از مسئولیت های دشوار پژوهشگران آن رشته محسوب می شود. به بیان دیگر پویایی هر رشته به نحو قابل توجهی به تبیین بنیان های نظری آن بستگی دارد و این مهم از رهگذر تلاش های افرادی حاصل می شود که توانایی استنتاج ایده های موجود را از زوایای نو دارنده
– اجرای یک تحقیق در یک کشور برای اولین بار: هیچ تحقیقی در خلأ صورت نمی پذیرد و همواره متأثر از مؤلفه های پیدا و پنهانی است که در زمینه تحقیق وجود دارند. از این رو هرگاه پژوهشی برای نخستین بار در یک کشور انجام شود، حتی اگر این تحقیق قبلا نیز در کشور دیگری انجام شده باشد، اصیل محسوب می شود. اصالت چنین پژوهشی ناشی از عوامل زمینه ای است که متغیرهای تحقیق را تحت تأثیر قرار می دهند. به ویژه این رویکرد در مطالعات علوم انسانی و اجتماعی اهمیت بسزایی دارد.
– استفاده از تکنیک های موجود برای منظوری تازه: در هر حوزه مطالعاتی ابزار و روشهای پذیرفته شده ای وجود دارد که مورداستفاده محققان قرار می گیرند. پژوهشگرانی که با تکیه بر خلاقیت و نوآوری خود توان گذر از قلمرو روش شناختی موجود را دارند، امکان اجرای مطالعات اصیلی را خواهند داشت که اصالت آنها بیش از آنکه وابسته به اصالت موضوع مورد بررسی باشد، مدیون نوآوری در مبانی روش شناختی پژوهش است.
– گذر از مرزهای روش شناسی رشته خود: گرچه هریک از حوزه های مطالعاتی مبانی روش شناختی خاص خود را در تحقیق دارند، شباهتها و اصول مشترکی میان آنها می توان یافت که زمینه ساز خلق پژوهشهای اصیل خواهند بود.
– مشارکت در دانش: مشارکت در دانش به سه شکل رخ می دهد؛ نخست مشارکت یک تحقیق در مبانی نظری یک رشته است که می تواند ضامن اصالت آن باشد. دوم مشارکت در عمل به منظور حل مشکلی که زمینه ساز اجرای پژوهش شده است می تواند این هدف را تأمین کند. سرانجام مشارکت در تدوین خط مشی و تصمیم گیری می تواند دلیلی بر اصالت یک مقاله محسوب شود.
– استمرار یک کار اصیل دیگر: یکی از معیارهای ارزیابی مطالعات تحقیقی سنجش توان آنها در فراهم آوری زمینه لازم برای آیندگان است. در مقایسه دو پروژه تحقیقی مشابه پروژهای امتیاز بیشتری می گیرد که زمینه ساز فعالیتهای گسترده تری است. همه فعالیتهایی که ادامه دهنده یک کار اصیل باشند، همچنان اصالت لازم را برای انتشار دارند(همان، ص ۵۲).
2- عنوان
نخستین بخش هر مقاله که توسط خوانندگان دیده می شود عنوان است معمولا نیز نخستین قضاوت خواننده درباره محتوای مقاله از مطالعه عنوان حاصل می شود. عنوان مقاله، که در واقع هویت مقاله و هدف آن را به نمایش می گذارد، باید روشن، گویا، جامع، مانع و تا حد ممکن مختصر باشد (فتوحی، ۱۳۸۵، ص ۱۲۵؛ موحد، ۱۳۸۷، ص ۵۳: و چهرئی، ۱۳۸۶، ص ۵).
از آنجا که افراد معمولا براساس عنوان مقاله به جست وجو در بانکهای اطلاعاتی مقالات می پردازند، دقت در انتخاب کلمات بکاررفته در عنوان به بازیابی مؤثرتر مقاله از سوی سایر پژوهشگران کمک می کند. بنابراین توصیه می شود از به کار بردن واژگانی که به عنوان کلیدواژه برگزیده نمی شوند پرهیز کنید (چهرئی، ۱۳۸۶، ص ۵). عباراتی مانند مقدمه ای بر»، «بررسی و تحلیلی از»، و موارد مشابه فقط به طولانی شدن عنوان منجر شده و نقشی در بازیابی بهتر مقاله ایفا نخواهند کرد.
3-چکیده
هدف از تهیه چکیده فراهم آوردن تصویری کلی درخصوص محتوای مقاله است. کارکرد چکیده آن است که به خواننده در تصمیم گیری برای مطالعه متن اصلی یا عدم مطالعه آن کمک کند.
بنابراین، چکیده باید مهم ترین موارد مطرح شده در متن اصلی را به اختصار دربرگیرد. چکیده باید درست، دقیق، مستقل از متن، موجز، صریح، غیر قضاوتی، روان و منسجم باشد (فتوحی، ۱۳۸۵، ص ۱۲۷). چکیده باید به صورت یک بند و به زمان گذشته نوشته شود و حاوی مطالبی باشد که در مقاله بحث شده است (ابولحسنی، ۱۳۸۱، ص ۶۲).
4-کلیدواژه ها
معمولا دو روش اصلی برای انتخاب کلیدواژه ها وجود دارد. روش اول که به انتخاب کلیدواژه های کنترل شده معروف است، به کمک اصطلاح نامه ها صورت می گیرد. در روش دوم که تحت عنوان انتخاب آزاد شناخته می شود، براساس تصمیم نویسنده صورت می گیرد. در هریک از این دو روش لازم است ترکیبی از واژگان اعم و اخص که بیشترین و نزدیک ترین رابطه معنایی را با محتوای مقاله دارد، انتخاب شود. انتخاب کلیدواژه مناسب در مقاله احتمال بازیابی بیشتر مقاله را توسط دیگران در آینده افزایش می دهد و در نتیجه به دریافت استناد بیشتر به مقاله کمک می کند. در مجموع، کلیدواژه ها باید با موضوع اصلی مقاله تتاسب کافی داشته باشند (فتوحی، ۱۳۸۵، ص ۱۲۹).
5- مقدمه
کارکرد مقدمه آماده ساختن ذهن خواننده برای ورود به بحث اصلی و تبیین اهمیت مقاله است. از نوشتن جملات کلیشه ای و کلی در مقدمه پرهیز کنید، زیرا اثر منفی وملال آوری بر ذهن خواننده به جای می گذارد. برعکس اگر مقدمه با جملاتی که میین اهمیت مقاله و رویکردویژه آن باشد، شروع شود، خواننده به ادامه مطالعه متن اصلی ترغیب می شود. در واقع، مقلمه باید با تبیین اهمیت موضوع مقاله، خواننده را جذب کرده و او را به مطالعه آن علاقه مند سازد (ابوالحسنی، ۱۳۸۱، ص ۶۶). در مقدمه مقاله نویسنده باید با توجه به نیاز و سطح مخاطبان و ضمن پرهیز از حاشیه پردازی، مدخلی برای ورود به بحث اصلی باز کند (چهرئی، ۱۳۸۶، ص ۲۳(.
6- بیان مسئله
تبیین دقیق و روشن مسئله ای که انگیزه اصلی نگارش یک مقاله و اجرای طرح پژوهشی موردنظر بوده، اهمیت ویژه ای دارد. موفقیت در چگونگی پیان مسئله به موفقیت مقاله کمک می کند و بی توجهی به آن نیز رغبت خواننده را در ادامه مطالعه مقاله کاهش خواهد داد. در این بخش باید مسئله و موضوعی که زمینه ساز پژوهش شده است، همراه با حدود، ابعاد و جوانب آن به روشنی و به اختصار تبیین شود (موسی پور و علوی، ۱۳۸۵، ص ۲۶ – ۲۹).
7- تبیین هدف / اهداف پژوهش
یکی از نخستین پرسش هایی که پس از انتخاب یک مقاله براساس عنوان آن در ذهن خوانندگان شکل می گیرد، کسب آگاهی نسبت به هدفی است که مقاله دنبال می کند و هدفی که پژوهش مربوط به آن دنبال کرده است. بنابراین، باید قبل از آنکه خواننده از ادامه مطالعه مقاله به دلیل عدم آگاهی نسبت به هدف آن صرف نظر کند، به نحوی این پرسش را پاسخ داد.
8-پرسش / پرسش های پژوهش و گاهی فرضیه / فرضیه های پژوهش
هر پژوهشی در صدد پاسخ گویی به پرسش یا پرسش هایی است که متناسب با هدف پژوهش تدوین شده اند. علاوه بر پرسش در بسیاری از پژوهش های قیاسی و کمی فرضیه هایی نیز مطرح است که باید به دقت تبیین شوند. فرضیه، پیش بینی و انتظارات پژوهشگر را از نتایج پژوهش نشان می دهد و معمولا به رابطه دو یا چند متغیر اشاره دارد (موسی پور و علوی، ۱۳۸۵، ص ۳۶۔ ۳۹).
9-پیشینه پژوهش
دلایل متعددی برای اشاره به پیشینه پژوهش وجود دارد که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: نشان دادن پیوند پژوهش حاضر با پژوهش های قبلی، نشان دادن احاطه نویسنده / نویسندگان به حوزه موضوعی مورد مطالعه، رهنمون ساختن خواننده به مطالعه منابع بیشتر و به تصویر کشیدن رویکردهای حاکم بر حوزه موضوعی موردنظر و ترسیم ارتباط آنها با رویکرد مقاله (پریرخ و فتاحی، ۱۳۸۴). بسته به جامعیت پیشینه پژوهش می توان مرور نوشتارها را به دو دسته جامع و گزیده و براساس رویکرد تحلیلی آنها به دو دسته توصیفی و تحلیلی تقسیم بندی کرد. بر این اساس در مقالات ممکن است یکی از چهار حالت ذیل پدید آید که در شکل ۱ مشخص شده است. بهترین شیوه برای مقالات علمی روش تحلیلی و گزیده است، زیرا ضمن رعایت اختصار، نویسنده می تواند تحلیل خود را از روند حاکم بر حوزه موضوعی نیز به تصویر بکشد.
10-معرفی پروژه تحقیقاتی
تبیین ویژگی های پروژه اجراشده و آنچه باید درباره آن به خواننده گفته شود نیز اهمیت زیادی دارد. اشاره به چگونگی شکل گیری پروژه و فضایی که در آن پژوهش اجرا شده از جمله مواردی است که می تواند ذکر شود.
11-تشریح روش شناسی مورداستفاده و تبیین رویکرد مقاله
اجرای هر طرح پژوهشی مستلزم به کارگیری یک روش شناسی مناسب است که پژوهشگر را به اجرای طرح موردنظر و پاسخ گویی به پرسش های پژوهش قادر می سازد. معمولا در هر رشته روش های متعددی وجود دارد که برخی از آنها مقبولیت و عمومیت بیشتری دارند و در اغلب تحقیقات آن رشته مورداستفاده قرار می گیرند. البته معیار گزینش یک روش قبل از هر چیز به تناسب آن با اهداف پژوهش بستگی دارد. در واقع این هدف پژوهش و پرسش های آن است که نوع روش را تعیین می کند. با این حال توانایی پژوهشگر در بیان دلایل انتخاب روش خود و دفاع از آن کاملا اهمیت دارد. بنابراین، تبیین دقیق روش مورداستفاده و دلایل انتخاب آن از ویژگیهای مهم هر مقاله علمی محسوب می شود و در زمان داوری مقاله مورد توجه داوران قرار می گیرد.
12-ابزار گردآوری و تحلیل دادهها
اشاره مختصر به روش گردآوری و تحلیل داده ها برای خوانندگان بسیار مفید خواهد بود و فرصتی برای آنان فراهم خواهد آورد که ضمن آشنایی با روش پژوهش گزارش شده از دلایل نتایج بدست آمده نیز آگاه شوند. در این قسمت لازم است چگونگی ابزار گردآوری دادهها تبیین شود موسی پور و علوی، ۱۳۸۵، ص ۸۲- ۸۳).
13-توصیف ویژگی های جامعه پژوهش و مشخصات نمونه گرفته شده از آن
لازم است در یک مقاله علمی جامعه پژوهش و ویژگی های آن به دقت و در عین حال به اختصار معرفی شود. به ویژه مشخصاتی از این جامعه که مربوط به موضوع مقاله است اهمیت شایان توجهی دارد. اگر این بخش از مقاله به خوبی تبیین شود، به بسیاری از پرسش هایی که ممکن است در ذهن خوانندگان درخصوص دلایل انتخاب روش شناسی و چگونگی تحلیل دادهها شکل گیرد، به خوبی پاسخ داده خواهد شد.
14-تبیین محدوده و محدودیت های پژوهش
هر طرح تحقیقاتی از نظر جامعه مورد مطالعه و هدفی که دنبال می کند، دارای محدوده مشخصی است که از سوی پژوهشگر و به منظور انجام پذیر شدن طرح تدوین می شود. محدوده هر پژوهش توسط خود پژوهشگر تعیین شده و بر روند پژوهش اعمال می شود. به منظور عملی شدن طرح های تحقیقاتی پژوهشگران ناچار به تعیین محدوده کار خود هستند تا بتوانند از این طریق نظمی منطقی به کار خود بخشیده و از نتایجی که به دست می آورند، دفاع کنند. در مقابل، محدودیت هایی وجود دارد که خارج از کنترل پژوهشگر است و منشأ دیگری از جمله عوامل محیطی دارند. معمولا این محدودیت ها به نحو اجتناب ناپذیری بر روند پژوهش تأثیر می گذارد. معرفی و تشریح عواملی که محدوده و محدودیت های یک پژوهش را نشان می دهند، از امتیازهای یک مقاله علمی به شمار می آید. اشاره به محدودیت های مطالعه به محقق کمک می کند با نگاهی نقادانه به پژوهش خود بنگرد و نتایج بدست آمده را بهتر تفسیر کند. همچنین، قبول این محدودیتها، به داور نشان می دهد که پژوهشگر در کارش منصف و واقع بین بوده و محدودیت های پژوهش را نادیده نگرفته است. سرانجام، با ذکر محدودیت ها، تصویر روشن تری از محیط پژوهش برای خوانندگان ترسیم می شود (ابوالحسنی، ۱۳۸۱، ص ۸۸).
15-ارائه یافته های توصیفی و تحلیلی (معمولا همراه با جدول و نمودار)
یافته های پژوهش باید ابتدا توصیف و سپس تجزیه و تحلیل شوند. معمولا در این بخش چهار سطح توصیفی مقایسه ، تحلیل و تفسیر قابل مشاهده است که طی این مراحل به تدریج بر سهم نویسنده و اندیشه او در بیان مطالب افزوده می شود. در بخش توصیفی در ارائه نتایج استفاده از جدول و نمودار و به ویژه در رشته های علوم پایه، کشاورزی، پزشکی و مهندسی کاملا معمول و پذیرفته شده است. توصیه می شود این جدول ها و نمودارها به نحوی تنظیم شوند که بیشترین اطلاعات را با اشغال کمترین فضا در اختیار خواننده قرار دهند (موسی پور و علوی، ۱۳۸۵، ص ۸۵ – ۹۶).
16-بحث و نتیجه گیری
این دو بخش ممکن است همراه هم یا جداگانه اما معمولا به دنبال یکدیگر ارائه شوند. انتظار می رود که نویسنده در این بخش پاسخ پرسش های پژوهش و برداشت نهایی خود را از پژوهش مطرح کند. در این قسمت باید مقایسه ای بین نتایج بدست آمده در مقاله با آثار دیگران که در مرور نوشتارها به آنها استناد شده است، صورت پذیرد (ابوالحسنی، ۱۳۸۱، ۸۵ – ۸۷).
17-پیشنهاد / پیشنهادهایی برای پژوهش های بعدی
معمولا مقالات علمی با ارائه پیشنهادهایی برای پژوهش های بعدی به پایان می رسند. به بیان دیگر یک مقاله علمی باید راهگشای سایر پژوهشگران در حوزه موضوعی خود باشد و به جای آنکه سعی در گذاشتن نقطه پایانی برای یک موضوع داشته باشد، برای گشودن افقهای تازه برای سایر محققان تلاش کند.
18-تقدیر و تشکر
معمولا در پایان مقالات علمی به نام افراد یا سازمان هایی که به نحوی در اجرای پژوهش گزارش شده نقش داشته اند، اشاره می شود (فتوحی ۱۳۸۵، ص ۱۳۸). برای مثال، مؤسسه یا سازمانی که پشتیبان مالی پژوهش بوده، کسانی که در گردآوری یا تحلیل دادهها نقش داشته اند، افرادی که به پرسشنامه ها پاسخ داده یا در مصاحبه مربوط به آن پژوهش شرکت کرده اند و گاهی نیز از داوران مقاله به دلیل تذکر نکات مفید تشکر می شود. البته بدیهی است در مواردی از این افراد با ذکر نامشان تقدیر می شود و در مواردی که این امکان وجود ندارد فقط به دلیل نقشی که داشته اند مورد تقدیر قرار می گیرند. مثلا براساس اخلاق پژوهش نمی توان نام شرکت کنندگان در مصاحبه برای اجرای یک تحقیق را ذکر کرد و فقط کافی است از آنان برای نقش مثبتی که در اجرای تحقیق داشته اند، تشکر شود. در هر صورت، باید به نحوی از تمام کسانی که نامشان در این قسمت ذکر می شود اجازه گرفته شود و با موافقت آنان این کار صورت گیرد (ابوالحسنی، ۱۳۸۱، ص ۹۴).
19-منابع مورداستفاده و گاهی ذکر منابعی برای مطالعه بیشتر
تمام منابعی که به نحوی در مقاله استفاده شده اند باید با ذکر مشخصات کتاب شناختی و براساس شیوه نامه مجله موردنظر تدوین شوند. براساس تقسیم بندی حری و شاهبداغی (۱۳۸۵، ص ۲۸) به طور کلی دو شیوه اصلی استاد عبارتند از: استنادهای درون متنی و استنادهای برون متنی که جزئیات مربوط به هریک در انواع شیوه نامه ها موجود است. شیوه هایی مانند ای. پی. ای و ام. ال. ای که مطابق قواعد آنها مشخصات کوتاهی از مأخذ پس از نقل مطلب در متن نوشته می شود، درون متنی هستند. در مقابل در شیوه های برون متنی، مثل شیوه نامه شیکاگو و وتکور سند مورد ارجاع در جایی خارج از متن مورد استناد قرار می گیرد. از دیدگاهی دیگر می توان استنادها را به دو دسته استنادهای رسمی و غیررسمی تقسیم بندی کرد. استنادهای رسمی معمولا به منابع چایی مثل کتاب و مجله صورت می گیرد و استنادهای غیررسمی به منابع منتشرنشده مثل جزوه های درسی یا سخنرانیهای ارجاع میدهند (ابوالحسنی، ۱۳۸۱، ص ۹۴).
20-سایر موارد (مثل پیوستها، واژه نامه تخصصی، متن پرسشنامه با معرفی نویسندگان)
چنانچه ارائه اطلاعات تکمیلی مثل پرسشنامه و موارد مشابه بتواند به تبیین بیشتر موضوع مقاله کمک کند، لازم است موارد مذکور به صورت پیوست به مقاله افزوده شوند. گاهی نیز در بعضی از مجله ها از نویسندگان می خواهند که شرح مختصری از سوابق علمی خود را ضمیمه کنند.
سخن پایانی
آنچه در این مقاله آمد، مروری بر کارکردهای عناصر سازنده مقالات علمی و ویژگیهای مطلوب هریک از آنها بود. اگرچه هریک از حوزه های علمی رویکردهای خاص خود را دارند که آنها را از یکدیگر متمایز می سازند، با این حال عناصر مشترکی در همه آنها موجود است، که توجه به کار کردها و ویژگی های این عناصر به موفقیت در انتشار مقالات علمی کمک می کند. در مجموع، مقالات علمی موفق با در نظر گرفتن نیاز خوانندگان خود به نحوی تدوین می شوند که در غیاب نویسنده پاسخ گوی پرسش های احتمالی خوانندگان باشند و کمترین ابهام را در ذهن آنان ایجاد کنند. در مجموع، براساس معیارهای ارائه شده در این مقاله، در بهترین شکل ممکن یک مقاله که دارای تمام مؤلفه های فوق باشد و در هر قسمت بیشترین امتیاز را کسب کند، مجموع امتیازی برابر با ۵۰۰ خواهد داشت. البته در شرایط واقعی کسب حداکثر امتیاز از تمام مؤلفهها اتفاق نمی افتد. با این حال، می توان گفت مقالات با امتیاز بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ در س طح عالی قرار دارند و مقالات با امتیاز بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ خوب ارزیابی می شوند. به همین ترتیب، مقالات با امتیاز بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ را می توان متوسط تلقی کرد. سرانجام، مقالات با امتیاز کمتر از ۲۰۰ ضعیف محسوب می شوند و نیاز به بازنگری دارند. البته این امتیاز گذاری کاملا تقریبی است، زیرا هریک از مؤلفه های فوق وزن متفاوتی درباره ارزش مقاله به خود اختصاص می دهند و برای ارزیابی دقیق تر باید این موضوع نیز لحاظ شود که پرداختن به آن خارج از حوصله این اثر کوتاه است.